Hitte en Grieken

Lieve allemaal,

Het is veel te lang geleden dat ik wat van me heb laten horen. Maar vandaag eindelijk weer een berichtje van mij vanaf een heel warm Lesbos. Het is hier al meer dan een week ontzettend warm. Het kwik tikt hier regelmatig de veertig graden aan. De hitte in het kamp is soms niet te doen. In de office waar ik de hele dag in zit hebben we gelukkig een paar ventilators staan, maar in de tenten is het niet uit te houden. We hebben regelmatig mensen die onwel worden van de hitte en ook vrijwilligers gaan soms onderuit. Het vraagt veel van ons als vrijwilligers om in deze omstandigheden te werken, maar wij kunnen elke dag naar huis, een koude douche nemen of in de zee duiken. Het is bijna niet te beschrijven in wat voor hitte de mensen in het kamp wonen. Alle organisaties doen wat ze kunnen om het dragelijk te maken: er worden ventilatoren, petten en muggenspray uitgedeeld en schaduwdoeken opgehangen. Onze organisatie heeft deze week waterschoenen uitgedeeld, zodat mensen veilig de zee in kunnen zonder in zee-egels te stappen. Maar zelfs met deze maatregelen is het niet te harden in de tenten. We hopen en bidden dat de temperatuur snel weer een beetje daalt.

Hoewel ik hier op Lesbos voornamelijk met vluchtelingen werk, kom ik ook veel Grieken tegen. Tijdens mijn werk, waarbij ik vaak en veel contact met Grieken. Grieken die in dienst zijn van de overheid, die werken in de kliniek in het kamp of die bij een hulpverlenersorganisatie in het kamp werken. 

Ik heb de Grieken leren kennen als ontzettend vriendelijke en gastvrije mensen. Ze komen vaak op het eerste gezicht wat gereserveerd over, maar zodra je op ze afstapt en een gesprekje begint breek het ijs snel en ontstaan er hele leuke gesprekken. Mijn huisbaas en -bazin zijn Grieks. Regelmatig komen ze langs om wat te eten te brengen en om te vragen hoe het vraagt. 

Met alle vrijwilligers komen we elke week een avond samen. Er is dan een Grieks restaurant die avondeten voor ons bereid. George is zijn naam, of Yiorgos op z'n Grieks en die ken ik inmiddels goed. Altijd als we elkaar zien zwaaien we even en vragen we hoe het met elkaar gaat. Pas kwam ik hem tegen in de supermarkt toen ik boodschappen voor mijn avondeten deed. Hij vroeg wat ik ging eten en begon te vertellen hoe ik het precies moest bereiden. Ik had niet alle ingrediënten die ik nodig had, dus hij zei dat ik maar even langs z'n restaurant moest lopen. Toen ik daar was ging hij even voordoen hoe ik het moest bereiden en kreeg ik een ovenschaaltje mee van hem. Toen ik hem vroeg wat hij ervoor wilde hebben keek hij me aan alsof ik gek geworden was. Hij zei: 'Ik heb je hier uitgenodigd en je aangeboden om je avondeten te maken en dan vraag je mij hoeveel je daarvoor moet betalen??' Dus zo liep ik met een voorbereid stoofpotje over straat wat ik thuis alleen nog even in de oven hoefde te stoppen. 

Er is veel kritiek op het Griekse vluchtelingenbeleid. De Grieken krijg er vaak van langs: de omstandigheden in kamp zijn te slecht, ze doen niet genoeg voor de vluchtelingen, ze sturen te veel vluchtelingen terug en ga zo maar door. En ja, er gaan absoluut dingen fout, de omstandigheden in het kamp zijn niet goed en soms is het vluchtelingenbeleid hier ontzettend frustrerend. Maar ik heb hier ook een hele andere kant van Griekenland leren kennen.

Grieken hebben het zelf niet makkelijk. De lonen zijn laag. Veel mensen hebben meerdere banen om rond te kunnen komen. De restauranteigenaar waar ik eerder over schreef werkt fulltime als politieagent en heeft daarnaast een restaurant dat zeven dagen per week open is. Een oudere vrouw die hier een supermarktje heeft werkt daar zes dagen in de week van zes uur 's ochtends tot tien uur 's avonds. Toen ik daar pas even een boodschapje kwam halen kwam ze heel moeilijk overeind. Ik vroeg haar of alles goed ging en ze vertelde dat ze erg moe was en dat ze last van haar rug had. Toen ik haar vroeg of ze niet een dag vrij kon nemen keek ze me een beetje meewarig en verdrietig aan: 'Als ik een dag vrij neem is de winkel een dag dicht en verdien ik een dag geen geld'. Ik schat zo in dat deze vrouw in Nederland al bijna met pensioen zou kunnen gaan en zou ze aan het afbouwen zijn met werk. Hier werkt ze 14 uur per dag, zes dagen per week om rond te kunnen komen. Ik heb een Griekse collega die sinds kort in dienst is bij de organisatie waar ik bij werk. Hiervoor werkte ze bij de schoonmakers in het kamp. Ze werkte zeven dagen per week van 7:00-15:00 en verdiende 600 euro per maand. Ze had nooit een dag vrij, als ze zou vrij nemen zou ze minder verdienen. Ze vertelde me dat de huur van haar appartement 400 euro kost en dat daar nog 150 euro aan gas, water en licht bij komt. Dan had ze elke maand dus nog 50 euro over voor boodschappen, kleding en alle andere dingen die een mens nodig heeft. 

Een Griekse vrouw waar ik veel mee samenwerk in het kamp heeft een gezinnetje. Haar gezin woont op een ander Grieks eiland, Chios. Maandagochtend vliegt ze naar Lesbos en dan werkt ze tot vrijdagmiddag. Vrijdagmiddag vliegt ze weer terug naar Chios. In het weekend zorgt ze voor haar gezin, doet ze het huishouden en zorgt ze dat die weer een week vooruit kunnen en dan vliegt ze maandagochtend vroeg weer terug naar Lesbos. Het maakt haar ontzettend moe, maar ze heeft geen andere keus. Op Chios kan ze geen baan vinden en ze heeft het geld heel hard nodig. 

Hoe begrijpelijk is het dan dat de meeste Grieken de vluchtelingen liever zien gaan dan komen. Ze zien dat er heel veel geld naar de vluchtelingen gaat en dat er heel veel aandacht is voor de vluchtelingen. En zij werken ongelooflijk hard, elke week weer en komen niet of nauwelijks rond. Wat ik heel graag met jullie wil delen is dat er heel veel in de krant en op het nieuws staat over Griekenland. En ja, er worden fouten en soms onmenselijke beslissingen gemaakt, maar oordeel alsjeblieft niet te hard over Grieken. Ze doen wat ze kunnen en het zijn kei- en keihard werkende mensen. 

Over ongeveer twee weekjes hoop ik weer heel even naar Nederland te komen. Waarschijnlijk voor ongeveer anderhalve week. Ik zal helaas niet de tijd hebben om jullie allemaal te zien, maar in september/oktober hoop ik voor wat langer naar Nederland te komen.